TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU (TSSB)
- uzmpskezgikeser
- Aug 1, 2024
- 2 min read
Travma Nedir?
Kişinin gerçek ya da algılanan bir ölüm ya da yaralanma içeren veya kendisinin ya da başkasının fiziksel bütünlüğünü tehdit eden olay veya olaylar yaşaması ya da tanık olmasıdır.
Kişi, aşağıdakilerden biri veya daha fazlasını yaşamış olması sebebiyle gerçek ya da göz korkutucu bir biçimde ölümle, ağır yaralanmayla karşılaşmış ya da cinsel saldırıya uğramıştır.
1. Doğrudan örseleyici olaylar yaşamak
2. Başkalarının başına gelen olayları, doğrudan doğruya görmek (tanıklık etmek)
3. Bir aile yakınının ya da yakın bir arkadaşının başına örseleyici olaylar geldiğini öğrenmek
4. Örseleyici olayın sevimsiz ayrıntılarıyla yineleyici bir biçimde ya da aşırı bir düzeyde karşı karşıya kalmak. Bu durumu yaşayan bazı meslek gruplarına otopsi uzmanı,polis,asker örnekleri verilebilir.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
1. Yineleyici ve istemsiz bir şekilde travmatik olaya dair sıkıntı veren anıları hatırlama
2. Yineleyici, sıkıntı veren düşler görme
3. Olay yeniden oluyormuş gibi hissetme veya davranma
4. Hatırlatıcılarla karşılaşınca yoğun veya uzun süreli ruhsal sıkıntı duyma
5. Hatırlatıcıları görünce fizyolojik tepkiler gösterme
6. Olayı hatırlatıcı düşünce, duygu, insan, yer, mekan, nesne, etkinlik, konuşma ve durumlardan sürekli bir biçimde kaçınma
7. Olayın önemli bir yönünü anımsayamama
8. Kendimiz, başkaları ya da dünya ile ilgili olarak sürekli ve abartılı olarak olumsuz inanışlar
9. Kendimizi veya başkalarını suçlayıcı çarpık bilişler
10. Süreklilik gösteren olumsuz duygusal durum
11. Önemli etkinliklere karşı duyulan ilgide ya da katılımda belirgin azalma
12. Başkalarından kopma ya da başkalarına yabancılaşma
13. Olumlu duygular yaşayamama
14. Sözel ya da sözel olmayan saldırganlıkla dışa vurulan, kızgın davranışlar ve öfke patlamaları
15. Sakınmaksızın davranma ya da kendine zarar veren davranışlar
16. Her an tetikte olma
17. Abartılı irkilme tepkisi gösterme
18. Odaklanma güçlükleri
19. Uyku bozukluğu (uykuya dalmakta ya da sürdürmekte güçlük veya doyurucu uyku uyuyamama)
Bu belirtileri yaşayan herkes Travma Sonrası Stres Bozukluğu tanısı almaz. Bu rahatsızlığın çeşitli tanı kriterleri mevcuttur ve uzman tarafından tanı konulması gerekmektedir.
Psikoterapi Travma Sonrası Stres Bozukluğunda Etkili Midir?
Özellikle travma çalışmalarında oldukça etkili olan EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme) terapisi ile travmanın olumsuz etkilerinin üstesinden gelmek mümkündür. EMDR’ın temel mantığı çift taraflı uyarım yoluyla anıları hem mantıksal hem duygusal boyutta zihinde işlemlemek ve iki taraftan gelen verileri işlevsel bir şekilde bütünleştirmektir. EMDR ekolüne göre mantıksal ve duygusal yönden işlenip bütünleştirilmemiş ve sadece duygusal boyutta işlenmemiş halde kalan anılar kişinin ruhsal yönde rahatsızlık hissetmesine ve olumsuz semptomlar göstermesine sebep olmaktadır.
Herkes EMDR terapisi için uygun değildir. Bunun kararını uzman kişi vermektedir. Kişi EMDR terapisi için uygun değilse travma çalışmalarında kullanılan bir diğer ekol Bilişsel Davranışçı Terapidir (BDT). BDT çoğu psikolojik rahatsızlıkta olduğu gibi travma çalışmalarında da oldukça etkilidir. Bu ekolün temel mantığı olaylara veya durumlara yönelik düşüncelerimiz, algılarımız değişirse duygu ve davranışlarımızın da değişeceği ve semptomların ortadan kalkacağı veya azalacağı yönündedir. Travma çalışmalarında BDT yaklaşımı ile travmatik olaya yönelik algılar değiştirilip daha işlevsel ve gerçekçi hale getirilmektedir. Böylece duygu ve davranışlarımız da değişmektedir. Ayrıca, seans içi veya dışı çeşitli davranışsal teknikler ile travmanın kişide yarattığı stres düzeyi azaltılmaktadır.
Eğer sizin de travmalarınız olduğunu, travma sonrası stres bozukluğuna sahip olabileceğinizi düşünüyorsanız en kısa sürede bir uzmandan destek almanız faydalı olacaktır çünkü tıpkı diğer ruhsal rahatsızlıklarda olduğu gibi travma sonrası stres bozukluğu da müdahale edilmezse daha başka sorunlara yol açabilir. Bu konuyla ilgili destek almak için bana ulaşabilirsiniz.
Comments